به گزارش تیتو صبح نو در تیتر یک خود نوشت: فتح الله گولن واعظ و رهبر معنوی جنبش «خدمت» (Hizmet) در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او که از سال ۱۹۹۹ در تبعید خودخواسته در ایالات متحده زندگی می کرد پس از بستری شدن در بیمارستانی در پنسیلوانیا دار فانی را وداع گفت. گولن در طول زندگی اش نقش برجسته ای در سیاست و جامعه ترکیه ایفا کرد و جنبش او که با ادعای آموزش و خدمت به جامعه بنا شده بود به یکی از بزرگ ترین شبکه های آموزشی و اجتماعی در ترکیه و فراتر از آن تبدیل شد.
گولن متولد ۱۹۴۱ در روستای کوروجوک در نزدیکی ارزروم ترکیه بود.
او فعالیت های مذهبی خود را به عنوان یک واعظ آغاز کرد اما پس از مدتی به چهره ای در جریان روشنفکری دینی بدل شد که اردوغان و عبدالله گل را در برمی گرفت.
از اواخر دهه ۱۹۷۰ گولن به تدریج بر گسترش شبکه ای از مدارس و مؤسسات آموزشی در ترکیه و خارج از کشور متمرکز شد. مدارس او به عنوان پایگاه های جنبش خدمت شناخته می شدند هزاران دانش آموز را تحت تأثیر آموزه های گولن تربیت کردند و نقش مهمی در جذب پیروان جدید به جنبش داشتند.
گولن در سال ۱۹۹۹ به ایالات متحده مهاجرت کرد تا تحت درمان قرار گیرد؛ اما به دلیل اتهامات متعدد در ترکیه از بازگشت به کشور خود بازماند و تا پایان عمر در تبعید باقی ماند.
گولن و نقش او در سیاست ترکیه
فتح الله گولن و جنبش او در سیاست ترکیه نیز تأثیرگذار بودند. جنبش او که ابتدا با هدف تقویت آموزش و توسعه اجتماعی شکل گرفته بود به تدریج در نهادهای دولتی ارتش و بخش های مختلف جامعه ترکیه نفوذ کرد. گولن و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور کنونی ترکیه در اوایل دهه ۲۰۰۰ متحدانی نزدیک بودند و جنبش خدمت در پیروزی های انتخاباتی حزب عدالت و توسعه (AKP) نقشی کلیدی ایفا کرد.
بااین حال از سال ۲۰۱۰ روابط میان گولن و اردوغان تیره و گولن متهم به تلاش برای ایجاد یک دولت در سایه و تهدید علیه دولت اردوغان شد. در پی کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ دولت ترکیه گولن را متهم به سازماندهی این کودتا کرد و موج گسترده ای از بازداشت ها و سرکوب ها علیه پیروان او در ترکیه آغاز شد. گولن و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور کنونی ترکیه در ابتدا متحد بودند و جنبش گولن نقش کلیدی در پیروزی های انتخاباتی حزب اردوغان داشت؛ اما از سال ۲۰۱۰ رابطه میان این دو رهبر پرتنش شد و اردوغان گولن را به تشکیل یک «دولت در سایه» متهم کرد.
این تنش ها در نهایت به کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ رسید که دولت ترکیه فتح الله گولن و پیروانش را به سازماندهی آن متهم کرد. پس از کودتا دولت اردوغان پاکسازی های گسترده ای را علیه افراد مرتبط با جنبش گولن آغاز کرد؛ هزاران نفر بازداشت بسیاری به حبس ابد محکوم و هزاران نفر دیگر از نهادهای دولتی اخراج شدند.
سرنوشت جنبش گولن پس از مرگ او
مرگ گولن سوالات زیادی را درباره آینده جنبش او و تأثیر آن بر سیاست ترکیه مطرح کرده است. از یک سو جنبش گولن به شدت سرکوب شده و پیروان او در داخل ترکیه تحت فشار شدید دولت قرار دارند. دولت اردوغان تلاش های گسترده ای برای تعطیلی مدارس و مؤسسات مرتبط با جنبش گولن انجام داده و بسیاری از آن ها را تعطیل کرده است. همچنین در صحنه بین المللی ترکیه توانسته بسیاری از مدارس و مؤسسات گولنیست را تحت فشار قرار داده و آن ها را تعطیل کند.
از سوی دیگر جنبش گولن همچنان در خارج از ترکیه فعالیت دارد و شبکه گسترده ای از مدارس و مؤسسات آموزشی در کشورهای مختلف دنیا همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند.
هرچند سرکوب های گسترده در داخل ترکیه جنبش را تضعیف کرده؛ اما حضور گسترده آن در خارج از کشور ممکن است باعث تداوم ایدئولوژی و آموزه های گولن شود.
یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در بقای جنبش گولن توانایی پیروان او در حفظ و تقویت شبکه های آموزشی و اجتماعی در خارج از ترکیه خواهد بود. با توجه به اینکه بسیاری از اعضای این جنبش به شدت معتقد به آرمان های گولن هستند و جنبش او را فراتر از یک شخصیت مذهبی می دانند احتمال دارد که جنبش گولن هرچند با چالش های بسیاری مواجه شود پس از مرگ او همچنان به فعالیت خود ادامه دهد.
تأثیر مرگ گولن بر سیاست داخلی ترکیه
مرگ گولن در زمانی رخ داده که سیاست داخلی ترکیه همچنان تحت تأثیر تحولات ناشی از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ است. اردوغان همچنان از تهدید «گولنیست ها» به عنوان ابزاری برای مشروعیت بخشی به سرکوب های خود استفاده می کند؛ اما با مرگ گولن احتمال دارد که این مسأله به تدریج از دستور کار اصلی سیاست داخلی ترکیه خارج شود.
در نهایت آینده گولنیسم در ترکیه و جهان وابسته به توانایی پیروان گولن در بازسازی و تقویت شبکه های خود خواهد بود.
اگرچه جنبش گولن پس از مرگ رهبرش با چالش های بسیاری مواجه خواهد شد؛ اما تجربه تاریخی نشان داده که چنین جنبش های مذهبی و اجتماعی معمولا تا مدت ها پس از مرگ بنیان گذار خود به فعالیت ادامه می دهند. البته در این میان اردوغان تلاش خواهد کرد که گولنیسم را به تاریخ بسپارد.
پایان خبر تیتو
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "گولنیسم می ماند؟ – تیتو" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "گولنیسم می ماند؟ – تیتو"، کلیک کنید.
