غزال زیاری: تاکاهه (طاووسک جزایر جنوبی) پرنده ای با پرهای آبی-سبز خیره کننده است که قادر به پرواز نیست و ساختار بدنش متعلق به دوره ماقبل تاریخ است؛ این پرنده جذاب فقط در نیوزیلند یافت می شود و روزگاری در هر دو جزیره شمالی و جنوبی نیوزیلند فراوان بود؛ اما تدریجاً تعداد آن ها رو به کم شدن گذاشت و درنهایت چند قرن پیش کاملاً ناپدید شد.
در سال ۱۸۹۸ میلادی بود که پرنده شناسان اعلام کردند که تاکاهه جزیره جنوبی (Porphyrio hochstetteri) منقرض شده است؛ اما واقعیت چیز دیگری بود. این پرنده در دره های کوهستانی دورافتاده پنهان شده بود تا اهمیت فرهنگی عمیقی که برای مائوری ها (مردم بومی نیوزیلند) داشت همچنان حفظ شود.
گمشده ای که در سال ۱۹۴۸ دوباره پیدا شد
در افسانه های مائوری این پرنده یک تائونگا (گنجینه) است و کشف مجدد آن در سال ۱۹۴۸ میلادی نه تنها یک معجزه بیولوژیک بود بلکه تعهد یک ملت برای حفظ تنوع زیستی منحصربه فرد خود را دوباره شکوفا نمود.
حدود نیم قرن اعتقاد بر این بود که تاکاهه جزیره جنوبی کاملاً منقرض شده است؛ اما در سال ۱۹۴۸ میلادی مجموعه ای از سرنخ های مرموز (از صداهای ناشناخته پرندگان گرفته تا ردپاهای غیرمعمول) در نزدیکی دریاچه Te Anau امیدها درباره حیات این پرنده را دوباره زنده کرد. دکتر جفری اوربل پزشک علاقه مند به تاریخ طبیعی با تیم کوچکش بررسی در این زمینه را آغاز نمود.
در ۲۰ نوامبر ۱۹۴۸ او و تیمش کاوش در کوه های ناهموار و دورافتاده مورچیسون که مملو از دره های شیب دار پوشش گیاهی انبوه و شرایط سخت کوهستانی بود را آغاز کردند و باوجود ابزارهای اندکشان به جاهایی رفتند که به ندرت کاوش شده بود و با دنبال کردن گزارش هایی از ردپاها و نشانه های عجیب به اعماق منطقه نفوذ کردند.
درنهایت آن ها پرنده ای را دیدند که با همه پرندگانی که تا آن روز دیده بودند فرق داشت؛ موجودی تنومند و رنگارنگ با ترکیبی جذاب از پرهای آبی و سبز و منقاری قرمز. تاکاهه که مدت ها گمان می رفت منقرض شده با اقتدار در مقابل آن ها ایستاده بود؛ غافل از اینکه سال هاست صحبت از منقرض شدن او از روی کره زمین مطرح شده بود.
ثبت و مستندسازی این کشف کار ساده ای نبود اما دکتر اوربل و تیمش موفق شدند تا از طریق عکس ها و شواهد فیزیکی رؤیت مجدد تاکاهه را ثابت کنند و این اتفاق در سراسر جهان خبرساز شد و جان تازه ای به مطالعه زیست شناسی حفاظت داد.
تاکاهه پرنده ای با عادات منحصربه فرد
با مشاهده مجدد تاکاهه نه تنها قدرت بالای انعطاف پذیری این پرنده ثابت شد بلکه عادات منحصربه فردش نیز موردتوجه قرار گرفت. این پرنده در علفزارهای کوهستانی رشد می کند و با کندن برگ های چمن به ساقه های نرم آن می رسد و از آن ها تغذیه می کند. آن ها در طول زمستان به ارتفاعات پایین تر می روند و در مناطق جنگلی پناه می گیرند. تاکاهه ها تک همسر هستند و روابط بلندمدتی دارند؛ در هر فصل یک جوجه پرورش می دهند و به دقت از لانه هایشان که در پوشش گیاهی متراکم می سازند محافظت می کنند.
کشف مجدد این پرنده در حقیقت پیروزی پایداری انسان و کنجکاوی زیست محیطی بود که البته بر شکنندگی گونه ها در برابر تخریب زیستگاه هایشان و شکارچیان تأکید داشت. تلاش برای یافتن تاکاهه اولین قدم در سفری طولانی در مسیر حفظ نه تنها یک پرنده بلکه نمادی از میراث وحشی نیوزیلند بود.
آغاز تلاش ها برای حفاظت از تاکاهه
هنگامی که اخباری درباره مشاهده مجدد تاکاهه در طبیعت منتشر شد سراسر نیوزیلند و فراتر از آن غرق در حیرت و شوک شد. این کشف مجدد جرقه ای برای انجام اقدامات فوری گردید؛ چراکه دوستداران محیط زیست و مقامات دولتی اهمیت حفاظت ازاین گونه نادر و نمادین را به خوبی می دانستند.
در یکی از اولین اقدامات کوه های مورچیسون به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد تا اطمینان حاصل شود که زیستگاه طبیعی این پرنده توسط فعالیت های آسیبی نخواهد دید و جانورانی ازجمله قاقم ها (نوعی راسو) و موش ها به عنوان شکارچیان تاکاهه و عاملی تأثیرگذار در انقراض جمعیت پرندگان بومی را در نیوزیلند شناسایی اعلام شدند.
سرویس حیات وحش نیوزیلند هم سریعاً برنامه ای را برای بقای تاکاهه طراحی کرد. تلاش های اولیه شامل کنترل شکارچیان بازسازی زیستگاه و نظارت دقیق بر جمعیت باقی مانده آن ها بود. محققان میدانی شروع به مطالعه رفتار رژیم غذایی و الگوهای پرورش این گونه از پرندگان کردند تا نیازها و چالش های آن ها را بهتر درک کنند.
با گذشت سال ها تلاش های حفاظتی پیچیده تر شد. برنامه پرورش در اسارت برای افزایش تعداد و ایجاد یک شبکه ایمنی برای گونه ها آغاز گردید و پرندگان به پناهگاه های بدون شکارچی منتقل شدند تا در محیط های امن زادوولد و رشد کنند.
تاکاهه داستان موفقیت آمیز خوش بینی محتاطانه
امروزه تاکاهه نمونه درخشانی است که نشان می دهد چطور تلاش های اختصاصی حفاظتی می تواند یک گونه را از آستانه انقراض بازگرداند.
طبق برآوردهای اخیر جمعیت تاکاهه از تعداد محدودی که در سال ۱۹۴۸ دوباره کشف شده بود به طور پیوسته به حدود ۵۰۰ قطعه افزایش یافته؛ شاید این تعداد هنوز هم کم به نظر برسد اما نشان دهنده روندی باورنکردنی برای حفاظت از پرنده ای است که زمانی گمان می رفت منقرض شده است.
در حال حاضر نام تاکاهه به عنوان گونه “درخطر انقراض” در فهرست قرمز IUCN ثبت شده که نشان دهنده وضعیت شکننده آن است؛ اما درعین حال از اقدامات مهمی که برای حفاظت از آن صورت گرفته خبر می دهد. جمعیت این گونه جانوری در سراسر پناهگاه های بدون شکارچی دیگر مناطق حفاظت شده سرزمین اصلی و البته خانه اصلی آن ها در کوه های مورچیسون پراکنده شده است. در این پناهگاه ها تهدیدهایی مثل شکارچیانی ازجمله قاقم ها و تخریب زیستگاه ها که زمانی جمعیت های تاکاهه را به خطر می انداختند در میان نبوده و همین در جلوگیری از انقراض این گونه زیبا تأثیر زیادی داشته است.
یکی از دلایل خوش بینی محتاطانه این است که بسیاری از عواملی که تا پیش ازاین تاکاهه را تا یک قدمی انقراض پیش برده بودند حالا موردتوجه قرارگرفته اند. برنامه های فشرده برای کنترل شکارچیان تأثیر گونه های مهاجم در انقراض این پرنده را به حداقل رسانده و ایجاد پناهگاه های بدون شکارچی محیط های امنی را برای پرورش جوجه های تاکاهه فراهم می کند. علاوه بر این اخلاق حفاظتی و آگاهی عمومی نیوزیلند حمایت گسترده ای را برای حفاظت از این پرنده و دیگر گونه های بومی ایجاد کرده است.
بااین حال چالش ها همچنان باقی است. چرخه تولیدمثل کند و الزامات زیستگاه تخصصی تاکاهه به این معنی است که بازیابی آن هنوز در برابر تغییرات محیطی شیوع بیماری ها و محدودیت های بودجه آسیب پذیر است. حافظان محیط زیست همچنان به نظارت دقیق جمعیت ها ادامه می دهند تا مطمئن شوند که فرصت ایده آلی برای رشد این پرنده جذاب در زیستگاه های بازسازی شده فراهم باشد.
منبع: forbes
۵۸۵۸
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "پرنده منقرض شده به طبیعت برگشت!" هستید؟ با کلیک بر روی پزشکی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "پرنده منقرض شده به طبیعت برگشت!"، کلیک کنید.
