هم خانه های خطرناک – تیتو

به گزارش تیتو همشهری نوشت:  اوایل هفته جاری بود که رئیس سازمان نظام دامپزشکی استان تهران از شیوع بیماری سالک در منطقه یک تهران به دلیل نگهداری سگ و گربه بدون رعایت موارد بهداشتی در منازل خبر داد. این البته تنها یکی از دردسرهای این فرهنگ نسبتا جدید است. نگهداری از این حیوانات می تواند خطراتی برای سلامت ما داشته باشد که همین امر هزینه های کلانی را بر نظام سلامت ایران بار می کند. از سوی دیگر خطرات اجتماعی فرهنگی و روان شناختی دیگری هم به دنبال جا افتادن این فرهنگ دامن گیر ما می شود؛ از انزوا و کمتر شدن رابطه با دیگران گرفته تا حیوان آزاری و شیوع بازار سیاه خرید و فروش این حیوانات و غذا و دیگر وسایل مورد نیازشان؛ صرفا به دلیل حاشیه سود بالایی که دارد. اگر هنوز هم شک و تردید دارید پس گزارش پر از نکته ما را در این باره از دست ندهید.

عوارض وابستگی  به حیوانات خانگی
برخی از تنهایی و بعضی هم برای عقب نماندن از قافله اطرافیانشان سگ را به عنوان حیوان خانگی انتخاب می کنند غافل از اینکه این همنشینی و وابستگی می تواند تبعات روحی و روانی برای آنها به دنبال داشته باشد.

افسردگی  از مرگ حیوان خانگی
یکی از مهم ترین تبعات وابستگی به حیوانات خانگی مربوط به عمر کوتاه تر آنها نسبت به انسان هاست. در مورد سگ ها هم این موضوع صدق می کند و موجب افسردگی و اتفاقات ناگوار روحی در میان علاقه مندان به این حیوان خانگی می شود. به همین دلیل است که بسیاری از روانشناسان خانواده ها را از خرید حیوان خانگی برای فرزندانشان منع می کنند تا از مشکلات روحی افراد پس از پایان زندگی این حیوانات پیشگیری کنند.

انزوا
 نگهداری از سگ در خانه علاوه بر مشکلاتی که در زندگی آپارتمان نشینی ایجاد می کند می تواند موجب قطع ارتباط صاحب حیوان شود چرا که افراد مجبور هستند بخش زیادی از زمان خود را برای نگهداری و البته حفظ سلامت حیوان خانگی خود صرف کنند. این موضوع علاوه بر هزینه های بالای پزشکی زمینه انزوای افراد را فراهم می کند چرا که در فرهنگ ایرانی پذیرش چندانی نسبت به این سبک زندگی غربی وجود ندارد.

سفر ممنوع
افراد در روزهای اول این انتخاب خبر ندارند که دیگر باید زندگی خود را براساس خواسته های سگ خانگی شان بچینند و این موضوع زمانی پیچیده تر می شود که صاحب حیوان خانگی قصد سفر داشته باشد. اگر فردی از اطرافیان راضی به نگهداری از این حیوان خانگی نشود صاحب سگ باید دور تفریح و سفر را خط بکشد.

 حمله سگ های خانگی
چند هفته پیش ویدئوی سگ عظیم الجثه ای که قصد حمله به مردم در یکی از سواحل شمالی ایران را داشت در اینستاگرام پر بازدید شد. در این فیلم صاحب سگ با فریادهای گوش خراش و کشیدن قلاده حیوان خانگی اش تلاش می کرد تا جلوی اتفاقی وحشتناک را بگیرد. این ویدئو بار دیگر به وضوح نمایان کرد که  صدمات ناشی از حمله سگ به انسان ها تنها برای سگ های ولگرد نیست و سگ های خانگی هم می توانند لطمه های جبران ناپذیر به شهروندان در شهرهای مختلف وارد کنند. روایت های زیادی در مورد  حمله های این چنینی وجود دارد اما تنها برخی از آنها سر از رسانه ها درمی آورند.

مرداد ۱۴۰۳
 یک زن جوان شاهرودی در یکی از پارک های این شهر و درحالی که همراه با خانواده خود تفریح می کرد مورد حمله و گازگرفتگی یک سگ هاسکی قرار گرفت. قلاده این سگ در دستان زنی بود که او را برای تفریح به پارک آورده بود. شاهدان محلی در آن زمان اعلام کردند که  مالک سگ بلافاصله بعد از این حادثه از پارک گریخت   و حتی اقدامی برای کمک به این خانم مصدوم هم  نکرد. میزان جراحت وارد شده به این زن جوان چنان عمیق بود که او راهی بیمارستان شد و مورد عمل جراحی قرار گرفت.

خرداد ۱۴۰۲
حمله سگ خانگی به یک کودک در رفسنجان موجب جراحت شدید او از ناحیه سر و صورت شد. پدر این کودک حادثه را اینگونه روایت کرده بود: «پسرم در حال رفتن به خانه خاله اش بود که یک قلاده سگ به او حمله ور شد و سر و صورت او را به شدت مجروح کرد.»

 دردسر سگ های خانگی در انگلیس
حملات سگ های خانگی به مردم به ویژه کودکان در انگلیس نشان می دهد این پدیده به معضلی برای جامعه انگلیس مبدل شده  است تا جایی که شماری از خانواده ها ممنوع شدن نگهداری سگ های با توانایی حمله به انسان ها را خواستار شده اند.
براساس آمار سازمان ملی بهداشت و درمان انگلیس در سال۲۰۲۲ سگ ها ۳هزارو۴۷۳ بار به مردم از سنین گوناگون حمله و آنان را روانه اتاق های عمل جراحی بیمارستان ها کردند.

هزینه غذای سگ و گربه
جدا از بحث نوع نگهداری این حیوانات در خانه هزینه غذا و درمان سگ و گربه و بازار پرسودی که در این زمینه ایجاد شده نیز مطرح است؛ هزینه هایی که بسیاری از افراد آن را نمی دانند و وقتی این حیوانات را به خانه می آورند از پس آن بر نمی آیند. سگ ها براساس جثه و نژادشان انواع مختلف غذا در حجم های متفاوت می خورند اما معمولا غذاهای استاندارد این حیوانات گران است.

غذای خشک بسته به برند و کیفیت
 بین یک  تا ۳میلیون تومان در ماه

غذای خانگی
 با مواداولیه مناسب ۵۰۰هزار تا یک میلیون تومان

مکمل های غذایی
 بین ۳۰۰هزار تا یک میلیون تومان

هزینه درمان سگ و گربه
سگ و گربه خانگی نیاز به معاینه مداوم و مستمر توسط دامپزشکان دارند و هر قدر سن آنها بالاتر می رود این هزینه بیشتر می شود. مثلا سگ های خانگی باید حداقل ۲واکسن دیستمپر و ویروس هاری بزنند و این جدا از ۵ واکسن فرعی دیگر است.

هزینه یک دوز واکسن
 ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار  تومان

میانگین ویزیت دامپزشک
۲۰۰هزار تومان

گلایه مردم از فضولات سگ های خانگی
خلأهای قانونی باعث شده که سگ های خانگی معابر شهر را حسابی آلوده کنند و صاحبان آنها هم با خیال راحت از کنار این آلودگی ها عبور کنند؛ بی توجه به اینکه فضولات حیوان خانگی می تواند به دردسر جدی اهالی شهر تبدیل شود.
کافی است یک شهروند فقط یک بار آغشته شدن کفش هایش به فضولات باقیمانده از یک حیوان خانگی را در خیابان تجربه کند. آن زمان است که  همیشه آن بوی نامطبوع و صحنه آغشته شدن کفش ها به فضولات حیوانی که دیگر در صحنه جرم حضور ندارد در گوشه ای از ذهنش جای می گیرد.

  روایت یک شهروند
 «یکی از بدترین خاطره های زندگی ام بود»؛ مینا که چندماه پیش هنگام خروج از یکی از کافه های خیابان اندرزگو کفش هایش در میان مدفوع سگی فرو رفته بود می گوید: «با دوستام از یک کافه در حوالی اندرزگو بیرون اومده بودم و قرار شد تا دوستم رو با ماشینم به خانه برسونم؛ همون لحظه که پام رو در ماشین گذاشتم بوی زننده ای ماشین رو پر کرد. توی همه دنیا یه قوانینی دارن اما حیف که توی ایران خیلی از صاحبان حیوانات خانگی علاقه ای به رعایت یکسری اصول ندارن.»

روایت یک پاکبان در منطقه یک
 «با بعضی از اینا اصلا حرف هم می زنی بی احترامی می کنن و می گن وظیفه شماست که دستشویی سگای ما رو جمع کنید. از ۳سال پیش این ول کردن مدفوع سگ ها توی باغچه و پارک های شهر بیشتر شده. برای بعضی ها اصلا مهم نیست راحت سگشون رو میارن توی خیابون که دستشویی بکنه.»

همنشینی تلخ در آپارتمان
زندگی های آپارتمانی اصول خاص خود را دارد؛ اما برخی بدون توجه به این نکات دست به انتخاب حیوان خانگی می زنند که آرامش سایر اهالی آپارتمان را سلب می کند.
محمدحسین سال ها با این مشکل سر کرده بود. تا جایی که در نهایت مجبور به تغییر محل زندگی اش شد. او در مورد همسایه خود می گوید:«خانه ما ۶۰متر بود و آپارتمان آرامی داشتیم تا اینکه برای طبقه بالایی منزل ما  مستأجر جدید آمد. این مستأجر بدون توجه به حقوق باقی اهالی آپارتمان یک سگ هاسکی هم با خودش به آپارتمان آورد. این سگ خیلی پارس نمی کرد اما فقط کافی بود که چند قدم در خانه راه برود یا بدود.  به خاطر وزن سنگین اش سقف خانه صدا می داد و لوستر می لرزید.»
براساس قانون برای نگهداری حیوانات خانگی مثل سگ در آپارتمان باید چند موضوع رعایت شود.  اول اینکه حیوان باید از نظر بهداشتی سالم باشد؛ یعنی حیوان نباید ایجاد بیماری کند؛ در غیر این صورت نگهداری آن در آپارتمان جرم است. علاوه بر این حیوان نباید منجر به سلب آرامش و آسایش سایر ساکنان ساختمان شود و درصورت ایجاد مزاحمت نگهداری آن غیرقانونی است.

سگ جای فرزند
تبلیغ خیلی زیرپوستی و مستمر سگ و گربه خانگی و قراردادن خصایص این حیوانات در مقابل انسان این تفکر را در ناخودآگاه بسیاری از افراد ایجاد می کند که بهتر است به جای داشتن فرزند از یک حیوان خانگی مراقبت کنند.

  امان الله قرایی جامعه شناس:
مسئله نگهداری از حیوانات معضلی است که افراد را درگیر کرده تا جایی که افراد در جامعه به جای آنکه با هم ارتباط بیشتری داشته باشند از هم دور و تنهاتر شده اند اما برای گریز از این تنهایی به جای فرزند سراغ نگهداری از حیوانات رفته اند و جای خالی فرزند را با حیواناتی مثل سگ گربه و… پرکرده اند.

  عبد الحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: کار به جایی رسیده است که نگهداری از توله سگ و گربه جای فرزندان را گرفته و سه چهار برابر هزینه فرزند را خرج نگهداری از حیوان می کنند که بگویند نیازی به فرزند نیست. بنابراین اگر قبول داریم جمعیت در اقتدار نقش ریشه ای دارد باید نگاه حکمرانی ضرورت مسئله رصد پی درپی سیاستگذاری کاربردی و تصویب قوانین داشته باشیم که همه این کارها انجام شده و در حال حاضر فقط گام پنجم مانده. کار گسترده ای باید در زمینه گفتمان سازی داشته باشیم تا بینش و نگرش به فرزندآوری و جمعیت تغییر کند.

پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک های جهان : زوج هایی که حیوانات خانگی را به کودکان ترجیح می دهند خودخواه هستند. جایگزین کردن حیوانات خانگی به جای کودکان انسانیت ما را می گیرد. امروز ما نوعی خودخواهی می بینیم. می بینیم که بعضی ها بچه نمی خواهند. گاهی یکی دارند و بس اما سگ ها و گربه هایی دارند که جای بچه ها را می گیرند. این ممکن است مردم را بخنداند اما یک واقعیت است. نگهداری از حیوانات خانگی انکار پدری و مادری است ما را کم و نوع بشر را محو می کند. اما نگرانی هایی در مورد کاهش زاد و ولد در کشورهای توسعه یافته وجود دارد. با توجه به آمار اداره سرشماری آمریکا نسبت خانواده های متشکل از زوج های متاهل دارای فرزند از ۴۰ درصد در سال ۱۹۷۰ به ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۲ کاهش یافت. اما از هر ۱۰ خانوار ۷ خانوار دارای یک حیوان خانگی بودند. داشتن حیوانات خانگی به جای کودکان «یکی دیگر از پدیده های تخریب و انحطاط فرهنگی» است.

بیماری های قابل انتقال از سگ و گربه

آلرژی
شوره بزاق و ادرار حیوانات خانگی ازجمله سگ ها و گربه ها می تواند باعث واکنش های آلرژیک در برخی افراد شود. این علائم به شکل مشکلات تنفسی تحریک های پوستی و سایر علائم آلرژیک بروز می کند.

توکسوپلاسموز(بیماری انگلی عفونی)
عامل مهم انتقال این بیماری گربه ها هستند و می تواند علائمی شبیه آنفلوآنزا ایجاد کند. این انتقال بیماری به ویژه برای زنان باردار نگران کننده است.

کرم حلقوی(بیماری پوستی)
این بیماری یک عفونت قارچی است که می تواند از طریق تماس مستقیم از حیوانات خانگی به انسان منتقل شود.

سالمونلا(بیماری باکتریایی)
سگ ها و گربه ها ممکن است حامل باکتری سالمونلا باشند که می تواند باعث بیماری گوارشی در انسان شود.

صدمه جسمی
حیوانات خانگی به ویژه سگ ها می توانند از طریق گاز گرفتن و خراشیدگی عامل بروز مصدومیت یا انتقال عفونت شوند.

هاری
اگرچه در حیوانات خانگی واکسینه شده کمتر بروز هاری رخ می دهد اما احتمال انتقال آن از حیوانات خانگی به انسان وجود دارد چون متخصصان معتقدند که میزان اثربخشی واکسیناسیون در این حیوانات ارزیابی نمی شود.

انگل ها
حیوانات خانگی می توانند حامل انگل هایی مانند کک کنه و کرم(مانند کرم های گرد و کرم قلاب دار) باشند که می توانند بر سلامت انسان تأثیر بگذارند. برخی از این موارد می تواند منجر به تحریکات پوستی یا مشکلات گوارشی شدید شود.

تأثیر بر سلامت روان
برخی افراد تصور می کنند که حیوانات خانگی عامل حمایت عاطفی و خروج از تنهایی هستند اما مطالعات نشان داده که این حیوانات می توانند منجر به بروز استرس در مالکان خود شوند.

خطرات محیط زیستی
حیوانات خانگی اگر به درستی مدیریت نشوند می توانند در مسائلی مانند آلودگی هوای داخل خانه و یا با قرار گرفتن در معرض مواد مضر(مانند محصولات پاک کننده و گیاهان سمی برای حیوانات خانگی) عامل خطرات محیط زیستی باشند.

کودکان در معرض این بیماری هستند
شیرزادی درباره شرایط انتقال سالک از حیوانات خانگی به صاحبان آنها می گوید: «معمولا سالک از سگ به انسان منتقل نمی شود اما از خانواده سالک بیماری «کالاآزار» را داریم که از طریق سگ ها به ویژه به کودکان منتقل می شود. خطر این بیماری در افراد بزرگسال که ضعف سیستم ایمنی دارند یا به بیماری هایی مانند دیابت کنترل نشده و سرطان مبتلا هستند هم وجود دارد. اگر فرد مبتلا به سالک به بیماری زمینه ای مبتلا نباشد طی ۳ تا ۸ ماه بهبود می یابد؛ اما کالاآزار یک بیماری خطرناک است. اگر علائم بیماری یک کودک مبتلا به کالاآزار تشخیص داده نشود و روند درمان را پیگیری نکنند احتمال مرگ او بیش از ۸۰درصد است.»  این مسئول با تأکید بر اینکه توجه به بیماری کالاآزار اهمیت زیادی دارد می گوید: «تمام سگ ها چه سگ های خانگی و چه سگ های گله یا ولگرد و خیابانی می توانند عامل انتقال بیماری کالاآزار باشند. با توجه به اینکه تمام سگ ها می توانند عامل انتقال بیماری باشند توجه به آنها بسیار حائزاهمیت است و اگر کسی قصد نگهداری حیوان خانگی را دارد حتما باید زیرنظر دامپزشک باشد.»

بی اطلاعی از نکات بهداشتی
محمدرضا شیرزادی رئیــس اداره کنتـــرل بیمــاری های زئونوز(بیماری های مشترک میان حیوان و انسان) وزارت بهداشت درباره شیوع بیماری سالک به همشهری می گوید: «به طور کلی کسانی که مایل به نگهداری حیوانات خانگی هستند باید اطلاعات کاملی از بیماری هایی که از این حیوانات به انسان منتقل می شود داشته باشند. حیوانات خانگی می توانند عفونت های انگلی ویروسی و انگل های خارجی مثل کک شپش و گال را به انسان منتقل کنند.» به گفته شیرزادی در حال حاضر عمده افرادی که این حیوانات را نگهداری می کنند این اطلاعات را ندارند و یا حتی آگاهی آنها به حدی نیست که به صورت دوره ای حیوانات را برای دریافت داروها و واکسن ها نزد دامپزشک ببرند.

بار مالی گزش حیوانات خانگی برای نظام سلامت
شیرزادی با بیان اینکه ابتلا به عفونت های انگلی و بیماری های ویروسی به دلیل نگهداری سگ و گربه در خانه وجود دارد عنوان می کند: «سال گذشته ۳۸۰هزار نفر مورد گزش حیوانات قرار گرفتند که ۹۰درصد آنها به دلیل گزش حیوانات خانگی بود و برای همه آنها اقداماتی ازجمله واکسیناسیون هاری انجام شد چون حتی اگر این حیوانات واکسیناسیون هم شده باشند میزان تأثیرپذیری و حفاظت آنها مشخص نیست که در حیوانات مؤثر بوده یا خیر. بحث هاری بسیار جدی است و اگر علائم آن در فرد ظاهر شود مرگ قطعی خواهد بود به همین دلیل هم ضرورت دارد که فرد پس از گزش به سرعت واکسینه شود.» البته به گفته رئیس اداره کنترل بیماری های زئونوز هزینه هر کدام از این واکسن ها ۱۰یورو است ولی به صورت رایگان به افراد تزریق می شود. او در پاسخ به این سؤال که نگهداری حیوانات خانگی و بیماری هایی که از آنها منتقل می شود چه میزان برای وزارت بهداشت هزینه بر است اظهار می کند: «نکته مهم اینجاست که هزینه نگهداری از حیوانات بسیار بالاست و این رقم حتی از نگهداری یک کودک هم بیشتر است. تنها در یک مورد از بیماری ها یعنی هاری ما سالانه ۵۰۰میلیارد تومان واکسن و سرم هاری خریداری می کنیم که به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می گیرد. به همین دلیل افراد باید مراقبت های لازم را انجام دهند تا مورد گزش قرار نگیرند.»

هشدار به صاحبان حیوانات خانگی
رئیس اداره کنترل بیماری های مشترک میان حیوان و انسان تأکید می کند: «ما همیشه نسبت به خطرات نگهداری حیوانات خانگی هشدار داده ایم و سالانه ۴ یا ۵روز جهانی نیز در این زمینه داریم و هشدارهای لازم درباره بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان بیماری های فراموش شده بیماری هاری و… یادآوری می شود تا مردم آگاه باشند که در صورت نگهداری از حیوانات خانگی ممکن است به این بیماری ها مبتلا شوند.»  او درباره ضرورت رعایت توصیه های بهداشتی هم عنوان می کند: «افرادی که از حیوانات خانگی نگهداری می کنند باید به توصیه های بهداشتی توجه داشته باشند. صاحبان حیوانات خانگی نیز باید به مسائل بهداشتی مانند داروها و تزریق واکسن توجه کنند تا از ابتلا به بیماری حیوان خود جلوگیری کنند.»

 از خانواده سالک بیماری «کالاآزار» را داریم که از طریق سگ ها به ویژه به کودکان منتقل می شود.اگر علائم بیماری یک کودک تشخیص داده نشود  احتمال مرگ او بیش از ۸۰درصد است

مسئله هاری حتی با گزش حیوانات خانگی بسیار جدی است و اگر علائم آن در فرد ظاهر شود مرگ قطعی خواهد بود. به همین دلیل به تمام مراجعات ناشی از گزش حیوانات خانگی واکسن  هاری تزریق می شود.

پایان خبر تیتو