دم خروس تجارت با اسراییل و قسم حضرت عباس اردوغان!

پس از انجام عملیات وعده صادق و افزایش چشمگیر جایگاه جمهوری اسلامی ایران در میان افکار عمومی کشورهای جهان به ویژه مسلمانان، ترکیه نیز از قطع روابط اقتصادی خود با رژیم صهیونیستی خبر داد، اما به نظر می رسد ترکیه این بار نیز دست از سیاست های دوگانه خود در رابطه با رژیم صهیونیستی برنداشته است.

به گزارش تیتو، به نقل از ایمنا، هفته گذشته خبر قطع روابط اقتصادی ترکیه با رژیم صهیونیستی در صدر اخبار جهان قرار گرفت و وزارت تجارت ترکیه در بیانیه ای توقف روند صادرات و واردات به مقصد فلسطین اشغالی یا از مبدا آن را تایید کرد. پس از آن بود که رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه اظهار کرد: آنچه از سوی «رژیم» اسراییل علیه فلسطینی ها انجام می شود، قابل قبول نیست و اسراییل تاکنون حدود 40 هزار فلسطینی را کشته است؛ ما به عنوان مسلمان نمی توانیم در مقابل این جنایات سکوت کنیم.

وی افزود: مرحله قطع روابط تجاری با [رژیم] اسراییل ضروری بود و انجام شد. حجم تجارت سالانه ما با اسراییل 9.5 میلیارد دلار بود و ما چنین در نظر گرفتیم که این تجارت وجود ندارد و فاز جدیدی را آغاز کردیم.

رییس جمهور ترکیه خاطرنشان کرد: برخی احزاب سیاسی در ترکیه پیش از انتخابات به ما در رابطه با روابط با اسراییل حمله می کردند و این حملات غیرقابل توجیه بود. ما تا پایان انتخابات صبر کردیم و اکنون تصمیم به قطع کامل روابط تجاری با اسراییل گرفتیم.

این اقدام ترکیه توجهات بسیاری را به خود جلب کرد، چراکه این کشور در طول هفت ماه گذشته به دلیل سیاست های دوگانه خود در رابطه با رژیم صهیونیستی مورد انتقاد قرار گرفته بود؛ در این مدت مقامات ترکیه و شخص اردوغان از یک سو در سخنرانی های مختلف و شدیداللحن به رژیم صهیونیستی می تاختند، اما از سوی دیگر روابط اقتصادی این کشور با رژیم همچنان برقرار بود.

به عقیده بسیاری از کارشناسان این سیاست های دوگانه در رقابت با جمهوری اسلامی ایران معنا می یابد، چراکه ترکیه به دنبال ساخت چهره ای مهم و تاثیرگذار از خود در جهان اسلام است و از طرفی چشم پوشی از روابط اقتصادی با رژیم صهیونیستی را به ضرر منافع خود می داند، در همین راستا پس از انجام عملیات «وعده صادق» و افزایش چشمگیر جایگاه جمهوری اسلامی ایران در میان افکار عمومی کشورهای جهان به ویژه مسلمانان، ترکیه نیز از قطع روابط اقتصادی خود با رژیم صهیونیستی خبر داد، اما به نظر می رسد ترکیه این بار نیز دست از سیاست های دوگانه خود برنداشته است، در همین راستا رسانه های رژیم صهیونیستی در روزها اخیر اعلام کردند با وجود تعلیق روابط اقتصادی ترکیه و اسراییل، آذربایجان همچنان به صادرات نفت خود به اسراییل از طریق مسیر شناخته شده خط لوله باکو-تفلیس-جیهان از طریق خاک ترکیه ادامه می دهد.

نگاه اردوغان، نگاهی سودمحور است

مهدی تبریزی، کارشناس مسایل منطقه در گفت وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص سیاست های اردوغان در رابطه با رژیم صهیونیستی اظهار کرد: اصولاً نگاه اردوغان به مسایل و چالش های منطقه ای به ویژه مسیله فلسطین نگاهی سودمحور است. این بدان معنی است که زنده بودن حیات سیاسی دولت اردوغان در چالش های سیاسی منطقه ای و بین المللی تامین می شود. شما این نوع از سیاست را می توانید به وضوح در رفتار ترکیه در چالش روسیه و غرب مشاهده کنید.

وی با بیان اینکه دولت اردوغان در هفت ماه گذشته موضع گیری های متفاوتی در خصوص مسیله فلسطین، از خود نشان داده است، گفت: در روزهای ابتدایی هفتم اکتبر دولت ترکیه با تصور این موضوع که بحران به وجود آمده عمر بسیار کوتاهی خواهد داشت، دو طرف درگیر را به حفظ آرامش و جلوگیری از خشونت های بیشتر دعوت کرد و هم زمان در همکاری با نیروهای غربی در مانور دریایی آب های مدیترانه و با حضور رژیم صهیونیستی شرکت کرد و از سوی دیگر سران گروه حماس را از ترکیه اخراج کرد. دولت اردوغان همیشه سعی کرده است به منظور حفظ ظاهر در زمینه گسترش روابط میان آنکارا-تل آویو این مسیله را برجسته کند که باید برای حفظ منافع فلسطینیان و وجود یک نیروی میانجی این روابط وجود داشته باشد.

ترکیه، ایران و جایگاه ام القرای جهان اسلام

کارشناس مسایل منطقه ادامه داد: اردوغان تصور می کرد در ماه های نخست می تواند مسیله به وجود آمده را با میانجیگری حل کند و همچنان جایگاه خود را به عنوان ام القری جهان اسلام ارتقا دهد و از سوی دیگر در سیاست بین الملل خود را در جایگاه یک میانجی در بحران های بین المللی معرفی کند، اما فرسایشی شدن و طولانی شدن درگیری میان حماس و ارتش اسراییل به نوعی طرح های اردوغان را با مشکل روبه رو کرد.

تبریزی یادآور شد: اردوغان پس از شروع عملیات بمباران و کشتار مردم بی دفاع غزه و پس از موضع گیری افکار عمومی در جهان اسلام تغییر رویه داده و حملات لفظی خود را نسبت به مقامات کابینه اسراییل و شخص نتانیاهو نشانه رفت، این در حالی است که بر اساس اسناد افشا شده اردوغان طی پیامی به وزارت خارجه ایالات متحده عنوان کرده که به هیچ عنوان خواهان قطع روابط با اسراییل نیست و تنها مشکل اردوغان شخص نتانیاهو و سیاست های اعمالی وی است. این حملات لفظی پس از بمباران بیمارستان شفا شدت بیشتری به خود گرفت اما در عمل سیاست های دولت اردوغان کاملاً برخلاف لفاظی های در جریان بوده است.

وی تصریح کرد: بر طبق اسناد وزارت بازرگانی ترکیه از اکتبر 2023 تا مارس 2024 یعنی تقریباً دو ماه گذشته حجم تجارت بین آنکارا و تل آویو 2 میلیارد و 305 میلیون دلار بوده است! از همان ماه اکتبر 2023 تا ماه مارس که انتخابات شهرداری های ترکیه برگزار شد 701 کشتی میان بنادر ترکیه و سرزمین های اشغالی در تردد بوده اند یعنی تقریباً روزانه 8 کشتی. بر طبق همین اسناد بیشترین تجارت انجام شده میان اسراییل و ترکیه از طریق شرکت های است که جزوی از خانواده یا حلقه اول نزدیکان اردوغان بوده اند.

کارشناس مسایل منطقه با اشاره به اینکه این روند به ظاهر پس از شکست سنگین حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری ها تغییر پیدا کرد، گفت: دولت ترکیه با تبلیغات و سروصدای زیاد صادرات 54 قلم کالا به سرزمین های اشغالی ممنوع اعلام کرد، اما همان طور که واضح بود تجارت میان دو کشور محدود نشد و همچنان این روند و البته با سرعت کمتری ادامه پیدا کرد.

تبریزی با بیان اینکه یکی از مولفه های رقابتی میان ایران و ترکیه بحث ام القرایی جهان اسلام است، گفت: هر دو کشور در این زمینه برنامه ها و اقداماتی را در سال های گذشته انجام داده اند و گاهی تعارض منافع و برخورد منافع در برخی حوزه ها هم داشته اند، در خصوص مسیله فلسطین دستگاه تبلیغاتی ترکیه همیشه این کشور و شخص اردوغان را بزرگترین حامی آرمان فلسطین معرفی کرده است و از سوی دیگر فعالیت های کشورهای دیگر از جمله ایران را موجب پیچیده تر شدن فرایند دستیابی به صلح میان گروه های فلسطینی و رژیم صهیونیستی دانسته اند.

عملیات وعده صادق و رشته هایی که پنبه شد…

وی افزود: پس از هفتم اکتبر و سیاست های اعمالی دولت ترکیه نسبت به نسل کشی مردمان غزه و عدم قطع ارتباط سیاسی و تجاری با رژیم صهیونیستی نارضایتی های از سوی مردم ترکیه نسبت به موضع گیری های اردوغان ایجاد شد و این نارضایتی ها از سوی رسانه های ترکیه و فضای مجازی به افکار عمومی جهان اسلام ساطع کردید که به هیچ عنوان مورد رضایت دولت ترکیه نبود، از سوی دیگر تنش های میان ایران و اسراییل پس از عملیات طوفان الاقصی و موضع گیری هوشیارانه جمهوری اسلامی و گروه های مقاومت متحد ایران به خصوص انصارالله یمن در دفاع از مردم مظلوم غزه توانست محبوبیت ایران را در میان کشورهای اسلامی به شدت افزایش دهد و این زنگ خطری برای ترکیه بود.

کارشناس مسایل منطقه ادامه داد: پس از حمله تروریستی به مقر دیپلماتیکی ایران در دمشق و حمایت همه جانبه افکار عمومی جهان اسلام از ایران همچنین حضور سران سیاسی حماس در تهران با یک استقبال رسمی موجب بروز اولین واکنش از سوی دولت اردوغان به منظور تغییر صحنه بازی شد. دولت اردوغان دقیقاً در بحبوحه اخبار حمله به سفارت ایران اعلام کرد که صادرات 54 قلم از محصولات خود را به سرزمین های اشغالی ممنوع اعلام می کند. اردوغان سعی کرد با این موضع گیری همچنان خود را در صدر اخبار مبارزه با اسراییل قرار دهد تا بتواند وجه از دست رفته خود را ترمیم کند، اما با انجام عملیات وعده صادق اردوغان تمام رشته های خود را پنبه شده دید.

تبریزی تصریح کرد: حمایت همه جانبه و خوشحالی زاید الوصف مسلمان از پاسخ مقتدرانه ایران به رژیم صهیونیستی باعث شد تا ترکیه جایگاه رهبری جهان اسلام خود را از دست رفته ببیند از همین روی پس از حمله ایران رسانه های و برخی چهره های دولتی به وضوح پاسخ ایران را یک نمایش تو خالی دانستند و آن را ذیل یک طرح سه جانبه میان ایران-آمریکا و اسراییل توصیف کردند که هدفی جز فراموشی مسیله فلسطین و مردم غزه ندارد. این موضوع در یک هفته اول به شدت در رسانه های رسمی و فضای مجازی ترکیه علیه ایران در حال تبلیغ بود تا از عظمت اقدام ایران حداقل در میان مردم خود ترکیه بکاهند.

پشت پرده خبر قطع روابط اقتصادی ترکیه با رژیم صهیونیستی؛ ترکیه این بار صادق است؟

وی در خصوص واقعیت پشت پرده سیاست های اردوغان اظهار کرد: بر اساس شواهد و اسناد موجود به نظر می رسد دولت ترکیه مجدد جنگ زرگری را با اسراییل آغاز کرده است.

هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه چند روز پیش از قطع کامل تمام روابط تجاری این کشور با تل آویو خبر داد این در حالی است که با مراجعه به منابع موجود هفدهم اردیبهشت چهار کشتی باری میان بنادر مختلف ترکیه و اسراییل در حال تردد هستند، همچنین هنوز پایانه های انتقال انرژی از ترکیه به سرزمین های اشغالی در حال فعالیت بوده و نفت جمهوری آذربایجان را از طریق بند جیهان به اسراییل منتقل می کنند.

کارشناس مسایل منطقه ادامه داد: از سوی دیگر به نظر می رسد تجار ترکیه ای با همکاری وزارت بازرگانی این کشور راه های جایگزینی را برای صادرات به رژیم صهیونیستی تدارک دیده اند، به این شکل که ابتدا محصولات مورد نیاز اسراییل به کشورهای همچون یونان و جمهوری آذربایجان صادر و از آنجا دوباره به مقصد بنادر حیفا و اشدود بارگیری می شود. حجم تجارت ترکیه به یونان در هفته گذشته 67 درصد افزایش پیدا کرده است، همینطور در خصوص میزان تجارت به آذربایجان نیز به همین مقدار شاهد افزایش بوده است.

پایان خبر تیتو