تور گروهی روسیه بهتره یا انفرادی؟ جوابش تو این مقاله ست

یخ زدگی هوا اولین چیزی بود که به صورتم سیلی زد حتی قبل از اینکه چرخ های هواپیما کامل روی باند فرودگاه شرمیتوو مسکو بایستند. یک سرمای خشک و گزنده که نوید ورود به دنیایی متفاوت رو می داد؛ دنیای تزارها کلیساهای پیازی رنگارنگ و الفبایی که شبیه هیچ چیز دیگری نبود. روسیه! اسمی که همیشه با خودش هاله ای از ابهام عظمت و شاید کمی ترس رو به همراه داشت. و من اونجا بودم تنها با یک کوله پشتی و یک دنیا سوال توی ذهنم. بزرگ ترین سوال هم همین بود که توی سر خیلی از شماها هم می چرخه : برای سفر به این سرزمین پهناور و پرماجرا تور گروهی بهتره یا دل رو به دریا زدن و انفرادی رفتن؟

راستش رو بخواید من قبل از سفرم کلی با این سوال کلنجار رفتم. ساعت ها توی اینترنت چرخیدم فروم های مسافرتی رو زیر و رو کردم از دوست و آشنا پرسیدم. هر کسی هم یه چیزی می گفت. یکی می گفت : “بابا روسیه شوخی نیستا! بدون تور گم می شی زبونشون رو بلد نیستی اصلا خطرناکه!” یکی دیگه می گفت : “حیفه بری روسیه و مثل یه گله گوسفند دنبال تور لیدر راه بیفتی! باید خودت کشفش کنی تو کوچه هاش گم بشی با مردمش حرف بزنی (حتی با ایما و اشاره!)”. گیج شده بودم. هر دو طرف هم حرف های منطقی می زدند.

برای همین تصمیم گرفتم تجربه ی خودم رو با همه ی بالا و پایین هاش با شما در میون بذارم. قرار نیست اینجا بهتون بگم کدوم راه “درسته”. چون اصلا راه درست و غلطی وجود نداره. فقط “انتخاب” وجود داره؛ انتخابی که باید با شخصیت بودجه انتظارات و سطح ماجراجویی شما جور در بیاد. پس بیایید با هم سفری کنیم به دل این دوگانگی و ببینیم کدوم مسیر بیشتر به دل شما می شینه.

وسوسه ی آزادی؛ شیرجه در دنیای ناشناخته ها (سفر انفرادی)

تصور کنید : صبح از خواب بیدار می شید پرده ی اتاق هاستل رو کنار می زنید و منظره ی برفی یه کوچه ی دنج تو سن پترزبورگ جلوی چشمتونه. هیچ برنامه ی از پیش تعیین شده ای ندارید. هیچ اتوبوسی منتظر شما نیست. هیچ راهنمایی نیست که بگه “پنج دقیقه وقت دارید عکس بگیرید و برگردید”. امروز می خواید چیکار کنید؟ شاید دلتون بخواد ساعت ها توی موزه ارمیتاژ غرق بشید بدون اینکه نگران باشید از گروه جا می مونید. شاید هوس کنید یه کافه ی دنج پیدا کنید یه بلینی (پنکیک روسی) با خامه ترش سفارش بدید و رفت و آمد مردم رو تماشا کنید. شاید هم بخواید سوار متروی معروف مسکو بشید و بدون هدف خاصی ایستگاه به ایستگاه اون قصرهای زیرزمینی مجلل رو کشف کنید.

این آزادی این انعطاف پذیری بزرگ ترین جادوی سفر انفرادیه. شما آقای خودتون هستید و خانم خودتون! برنامه ی سفر دست شماست. می تونید هر جا که دلتون خواست بیشتر بمونید هر جا که خوشتون نیومد زودتر برید. می تونید مسیرهای توریستی رو دور بزنید و جاهایی رو کشف کنید که تو هیچ بروشور توری پیدا نمی شه.

تجربه ی شخصی من : یکی از بهترین خاطرات سفر انفرادی من به روسیه گم شدن توی خیابون های پشتی خیابان نِوسکی تو سن پترزبورگ بود. داشتم بی هدف قدم می زدم که یهو صدای موسیقی ملایمی از داخل یه حیاط قدیمی شنیدم. کنجکاو شدم و رفتم تو. یه کافه کوچولو و دنج بود با دیوارهای آجری چند تا میز و صندلی چوبی видавший виды ( видавший виды یعنی видавший виды – قدیمی و вида повидавший که یعنی повидавший виды – повидавший виды ) و یه پیرمرد مهربون که داشت آکاردئون می زد. چند ساعتی اونجا نشستم قهوه خوردم به موسیقی گوش دادم و با صاحب کافه که انگلیسی دست و پا شکسته ای بلد بود گپ زدم. حس می کردم یه راز کوچیک از شهر رو کشف کردم یه جایی که توریست های گروهی هیچ وقت پیداش نمی کردن. این لحظه ها رو با هیچ چیز دیگه ای نمی شه عوض کرد.

اما سفر انفرادی فقط گل و بلبل نیست!

• چالش زبان : بزرگ ترین مانع تو روسیه زبان روسی و الفبای سیریلیک هست. پیدا کردن کسی که انگلیسی روان صحبت کنه خصوصا خارج از مسکو و سن پترزبورگ و مراکز توریستی کار راحتی نیست. باید حسابی به زبان بدن اپلیکیشن های مترجم (مثل Google Translate یا Yandex Translate که حالت آفلاین و دوربین هم دارن خیلی کمک می کنه) و صبر و حوصله متکی باشید. خوندن تابلوها منوی رستوران ها یا حتی پرسیدن یه آدرس ساده می تونه به یه ماجراجویی تبدیل بشه! (البته از نوع شیرینش!).
• لجستیک و برنامه ریزی : از گرفتن ویزا (که خودش یه پروسه ی جداگانه داره و نیاز به دعوتنامه داره) گرفته تا رزرو بلیط قطار بین شهری (که سایت راه آهن روسیه RZD گاهی اوقات می تونه گیج کننده باشه) پیدا کردن اقامتگاه مناسب با بودجه تون و برنامه ریزی روزانه همه چیز به عهده ی خودتونه. این کار زمان بره و نیاز به تحقیق و دقت داره. ممکنه گاهی اوقات کلافه بشید اشتباه کنید یا حتی پول بیشتری خرج کنید چون از بهترین گزینه ها خبر نداشتید.
• هزینه ها : تصور رایجی وجود داره که سفر انفرادی همیشه ارزون تره. این لزوما درست نیست. بله شما کنترل بیشتری روی هزینه هاتون دارید و می تونید گزینه های اقتصادی تر مثل هاستل ها یا آپارتمان های Airbnb رو انتخاب کنید و به جای رستوران های توریستی تو کافه های محلی یا استولوایا (Stolovaya – غذاخوری های سلف سرویس به سبک شوروی سابق که غذاهای خونگی و ارزون دارن) غذا بخورید. اما از طرف دیگه تورهای گروهی به خاطر خرید عمده معمولا می تونن قیمت های بهتری برای پرواز و هتل های خوب بگیرن. همچنین هزینه های غیرمنتظره تو سفر انفرادی بیشتر پیش میاد.
• احساس تنهایی : اگر آدم اجتماعی ای هستید سفر تنهایی طولانی مدت مخصوصا تو کشوری که زبانش رو بلد نیستید می تونه گاهی اوقات باعث احساس تنهایی بشه. البته هاستل ها جای خوبی برای پیدا کردن همسفر و دوستای جدید هستن اما باز هم اون حس با هم بودنِ یه گروه که از اول سفر با هم هستن رو نداره.

نکات کاربردی برای سفر انفرادی به روسیه :

1. ویزای روسیه : حتما قبل از هر کاری شرایط و مدارک لازم برای ویزای توریستی روسیه رو چک کنید. معمولا به دعوتنامه توریستی (که می تونید آنلاین از آژانس های معتبر روسی یا برخی هتل ها تهیه کنید) رزرو هتل و بلیط رفت و برگشت نیاز دارید. پروسه اش کمی پیچیده تر از ویزای شنگن یا کشورهای دیگه است پس زودتر اقدام کنید.
2. الفبای سیریلیک : سعی کنید حداقل شکل حروف سیریلیک و چند کلمه کلیدی مثل “ورود” (Вход – Vkhod) “خروج” (Выход – Vykhod) “مترو” (Метро – Metro) “توالت” (Туалет – Tualet) “بله” (Да – Da) “نه” (Нет – Nyet) “متشکرم” (Спасибо – Spasibo) و “سلام” (Здравствуйте – Zdravstvuyte رسمی / Привет – Privet خودمونی) رو یاد بگیرید. خیلی کمک می کنه!
3. اپلیکیشن های ضروری :
• مترجم : Google Translate و Yandex Translate (با قابلیت دانلود زبان روسی برای استفاده آفلاین و ترجمه با دوربین).
• نقشه : Google Maps و Yandex Maps (یاندکس تو روسیه دقیق تره و اطلاعات حمل و نقل عمومی بهتری داره). قابلیت دانلود نقشه آفلاین رو فعال کنید.
• مترو : Yandex Metro یه اپ عالی برای مسیریابی تو سیستم پیچیده متروی مسکو و سن پترزبورگه.
• تاکسی اینترنتی : Yandex Go (مثل اسنپ و تپسی خودمون) خیلی کاربردی و معمولا ارزون تر از تاکسی های معمولیه. Uber هم در برخی شهرها با یاندکس ادغام شده.
4. سیم کارت روسی : به محض رسیدن به فرودگاه یا تو شهر یه سیم کارت اعتباری روسی (اپراتورهایی مثل MTS, Beeline, MegaFon گزینه های خوبی هستن) با بسته اینترنت تهیه کنید. خیلی ارزون تر از رومینگ درمیاد و برای استفاده از اپ ها ضروریه.
5. حمل و نقل بین شهری : برای سفرهای طولانی بین مسکو و سن پترزبورگ قطارهای سریع السیر ساپسان (Sapsan) عالی هستن (حدود ۴ ساعت). برای مسیرهای طولانی تر یا بودجه کمتر قطارهای شب رو با کوپه های خواب (پلاتسکارت Platzkart ارزون تر و عمومی تر کوپه Kupe خصوصی تر) یه تجربه جالب و اقتصادیه. بلیط ها رو می تونید از سایت رسمی راه آهن روسیه (RZD) یا اپلیکیشنش بخرید.
6. اقامت : هاستل ها (گزینه های عالی مثل Soul Kitchen تو سن پترزبورگ که بارها جایزه گرفته) آپارتمان های Airbnb و هتل ها گزینه های شما هستن. حتما نظرات بقیه مسافرها رو بخونید.
7. امنیت : روسیه خصوصا شهرهای بزرگش مثل مسکو و سن پترزبورگ به مراتب امن تر از تصور رایجه. اما مثل هر جای شلوغ دیگه ای تو دنیا باید مراقب جیب برها خصوصا تو مترو و مکان های توریستی شلوغ باشید. شب ها تو کوچه های خلوت و تاریک تنها قدم نزنید و عقل سلیم رو به کار ببرید.

سفر انفرادی به روسیه مثل خوندن یه رمان قطوره؛ نیاز به حوصله کنجکاوی و کمی جسارت داره اما در نهایت یه تجربه ی عمیق و شخصی بهتون هدیه می ده که تا آخر عمر فراموشش نمی کنید. شما فقط توریست نیستید یه کاشفید!

 راحتی خیال و همراهی؛ سفر در پناه گروه (تور گروهی)

حالا طرف دیگه سکه رو تصور کنید : از همون لحظه ای که پاتون رو تو فرودگاه امام می ذارید دیگه تقریبا هیچ نگرانی ای ندارید. ویزا؟ آژانس براتون گرفته. پرواز؟ رزرو شده. ترانسفر فرودگاهی؟ یه نفر با یه تابلو منتظرتونه. هتل؟ مشخصه و کلید اتاقتون آماده ست. برنامه ی گشت ها؟ از قبل چیده شده و یه راهنمای فارسی زبان یا انگلیسی زبان همراهتونه که نه تنها شما رو به دیدنی های اصلی می بره بلکه کلی اطلاعات تاریخی و فرهنگی جالب هم بهتون می ده. لازم نیست نگران گم شدن تو مترو باشید لازم نیست با ایما و اشاره دنبال رستوران بگردید لازم نیست ساعت ها وقت صرف پیدا کردن بلیط قطار یا موزه کنید.

این راحتی و آسودگی خیال بزرگ ترین مزیت تورهای گروهیه. مخصوصا برای کسایی که :

• اولین بار به یه کشور خارجی سفر می کنن.
• وقت یا حوصله ی برنامه ریزی دقیق رو ندارن.
• از چالش زبان و فرهنگ متفاوت کمی واهمه دارن.
• ترجیح می دن تو سفر همراه داشته باشن و تجربیاتشون رو با دیگران شریک بشن.
• دنبال یه سفر بدون دردسر و با برنامه ی مشخص هستن.

تجربه (مشاهده ای) من : تو همون سفرم بارها با گروه های توریستی ایرانی و خارجی برخورد داشتم. می دیدم که چطور راهنما براشون همه چیز رو توضیح می ده چطور بدون معطلی وارد موزه ها می شن (چون بلیط ها از قبل تهیه شده) چطور با اتوبوس های توریستی راحت بین مکان های مختلف جابجا می شن. یه حس نظم و کارآمدی تو برنامه هاشون بود. یه بار کنار یه گروه ایرانی تو کاخ پترهوف (معروف به ورسای روسیه) بودم. راهنما داشت با آب و تاب در مورد فواره های طلایی و داستان پتر کبیر توضیح می داد و همه با دقت گوش می کردن. بعدش هم همه با هم رفتن سمت اتوبوس. برای کسایی که می خوان تو زمان محدود بیشترین جاذبه های اصلی رو ببینن و اطلاعات خوبی هم به دست بیارن این روش خیلی مؤثره.

اما سفر با تور گروهی هم محدودیت های خودش رو داره :

• انعطاف پذیری کم : شما تابع برنامه ی گروه هستید. نمی تونید یهو تصمیم بگیرید امروز به جای رفتن به کلیسای جامع سنت ایزاک برید یه بازار محلی رو بگردید. برنامه ها معمولا فشرده ست و زمان کمی برای گشت و گذار آزاد یا کشف های شخصی دارید. گاهی حس می کنید دارید با عجله از یه جاذبه به جاذبه ی دیگه “تیک” می زنید.
• تجربیات سطحی تر : تورها معمولا روی جاذبه های اصلی و معروف تمرکز می کنن. فرصت کمتری برای رفتن به محله های غیرتوریستی نشستن تو کافه های دنج محلی یا تجربه ی زندگی روزمره مردم پیدا می کنید. تجربه تون بیشتر شبیه دیدن یه فیلم خوش ساخت از روسیه ست تا زندگی کردن تو اون فضا.
• هزینه های پنهان : با اینکه قیمت اولیه تور مشخصه اما ممکنه هزینه های اضافی مثل ورودی برخی مکان ها (که تو برنامه ی اصلی تور نیستن) ناهار و شام (اگه تور فقط با صبحانه باشه) انعام به راهنما و راننده و خریدهای شخصی بهش اضافه بشه. حتما موقع خرید تور دقیقا بپرسید چه چیزهایی شامل قیمت می شه و چه چیزهایی نه.
• وابستگی به گروه : شما با یه عده آدم دیگه که نمی شناسید همسفر می شید. ممکنه آدم های جالبی باشن و دوستای خوبی پیدا کنید اما ممکنه هم با بعضی ها کنار نیاید یا از سرعت حرکت گروه (چه کند چه تند) راضی نباشید. باید روحیه کار گروهی و سازش داشته باشید.
• انتخاب محدود هتل و پرواز : معمولا دست شما تو انتخاب ساعت پرواز یا نوع هتل (غیر از درجه بندی کلی) باز نیست و باید گزینه هایی که آژانس ارائه می ده رو بپذیرید.

بیشتر بخوانید:

بهترین سایت ها برای خرید تور

نکات کاربردی برای انتخاب تور گروهی روسیه :

1. اعتبار آژانس : حتما از آژانس های مسافرتی معتبر و باسابقه تور بخرید. نظرات مشتریان قبلی رو بپرسید یا آنلاین چک کنید.
2. مقایسه قیمت و خدمات : قیمت تورها می تونه خیلی متفاوت باشه. فقط به قیمت نگاه نکنید. خدمات تور رو دقیق بررسی کنید :
• نوع پرواز (ایرانی یا خارجی؟ مستقیم یا با توقف؟)
• تعداد روزهای اقامت و شهرهای مورد بازدید (فقط مسکو؟ فقط سن پترزبورگ؟ ترکیبی؟ شهرهای دیگه مثل کازان؟)
• موقعیت و کیفیت هتل ها (چند ستاره؟ نزدیک مرکز شهر و مترو هست یا نه؟)
• تعداد و نوع گشت ها (کدوم جاذبه ها رو شامل می شه؟ ورودی ها حساب شده یا نه؟)
• وعده های غذایی (فقط صبحانه؟ یا ناهار و شام هم داره؟)
• بیمه مسافرتی
• راهنمای فارسی زبان داره یا نه؟
3. برنامه سفر رو دقیق بخونید : ببینید چقدر وقت آزاد تو برنامه دارید. آیا گشت های آپشنال (اختیاری و با هزینه جدا) وجود داره؟ آیا برنامه خیلی فشرده و خسته کننده نیست؟
4. راهنما خیلی مهمه : یه راهنمای خوب و مطلع می تونه سفرتون رو از این رو به اون رو کنه. اگه می تونید در مورد راهنماهای آژانس تحقیق کنید.
5. فصل سفر : تورهای روسیه تو فصل های مختلف قیمت های متفاوتی دارن. تابستان (ژوئن تا آگوست) فصل اوج سفر (های سیزن) با هوای مطبوع و پدیده ی شب های سفید تو سن پترزبورگه اما شلوغ تر و گرون تره. بهار (اواخر آوریل و می) و پاییز (سپتامبر و اوایل اکتبر) هوا کمی خنک تره خلوت تره و قیمت ها مناسب تره. زمستان (نوامبر تا مارس) خیلی سرده و برفیه اما روسیه تو زمستون هم زیبایی های خاص خودش رو داره (بازارهای کریسمس مناظر برفی) و قیمت ها خیلی پایین تره.

تور گروهی مثل سوار شدن به یه قطار سریع السیره که شما رو راحت و سریع به مقصد می رسونه و مناظر اصلی رو از پنجره بهتون نشون می ده. بی دردسر کارآمد و اجتماعیه.

پس بالاخره کدوم بهتره؟ جمع بندی برای یک انتخاب آگاهانه

همونطور که دیدید جواب این سوال که “تور گروهی روسیه بهتره یا انفرادی؟” یه کلمه ی ساده نیست. مثل اینه که بپرسید چای بهتره یا قهوه؟ هر کدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن و انتخاب بینشون کاملا به ذائقه و شرایط شما بستگی داره.

برید سراغ سفر انفرادی اگر :

• روحیه ماجراجو و مستقلی دارید.
• از حل کردن چالش ها (مثل پیدا کردن مسیر یا ارتباط برقرار کردن به یه زبان دیگه) لذت می برید.
• دوست دارید با فرهنگ محلی عمیق تر ارتباط برقرار کنید.
• انعطاف پذیری تو برنامه سفر براتون خیلی مهمه.
• حوصله و زمان کافی برای تحقیق و برنامه ریزی دارید.
• با بودجه محدودتری سفر می کنید و حاضرید برای صرفه جویی از امکانات لوکس بگذرید (مثلا تو هاستل بمونید).
• قبلا تجربه سفر خارجی (شاید حتی انفرادی) داشتید.

برید سراغ تور گروهی اگر :

• اولین سفر خارجیتون هست یا اولین بار به روسیه می رید.
• دنبال راحتی و آسودگی خیال هستید و نمی خواید درگیر جزئیات برنامه ریزی بشید.
• نگرانی بابت زبان و ناآشنایی با محیط دارید.
• دوست دارید تو سفر همراه داشته باشید و از بودن تو گروه لذت می برید.
• زمان محدودی دارید و می خواید تو اون زمان بیشترین جاذبه های اصلی رو ببینید.
• بودجه ی مشخصی دارید و ترجیح می دید هزینه ها از قبل معلوم باشه.
• مسائل مربوط به ویزا براتون دغدغه است.

یه راه حل میانه هم وجود داره! می تونید یه تور نیمه انفرادی برای خودتون بسازید. مثلا پرواز و هتل و ویزا رو با یه آژانس هماهنگ کنید اما برای گشت وگذار روزانه برنامه خودتون رو داشته باشید و فقط برای بعضی گشت های خاص (مثلا بازدید از کرملین یا ارمیتاژ که نیاز به راهنما یا خرید بلیط از قبل داره) از تورهای یک روزه محلی استفاده کنید. اینطوری هم از بخشی از راحتی تور بهره مند می شید و هم آزادی عمل بیشتری دارید.

حرف آخر من :

فرقی نمی کنه کدوم راه رو انتخاب می کنید. روسیه ارزش دیدن رو داره. عظمت میدان سرخ مسکو زیر نور شب شکوه کاخ های سن پترزبورگ کنار کانال های آب صدای موسیقی خیابانی تو خیابان آربات طعم بورش (سوپ چغندر روسی) تو یه روز سرد و حتی نگاه های کنجکاو و گاهی لبخندهای غیرمنتظره ی مردمش تجربه هایی هستن که تو ذهنتون حک می شن.

من با سفر انفرادیم به روسیه کلی چیز یاد گرفتم اعتماد به نفسم بیشتر شد و خاطراتی ساختم که فقط مال خودمه. اما دوستایی هم دارم که با تور رفتن و بی نهایت راضی بودن و از راحتی و اطلاعاتی که به دست آوردن تعریف می کنن.

پس به دلتون رجوع کنید. ببینید الان تو این مرحله از زندگیتون دنبال چه نوع تجربه ای هستید؟ دنبال کشف و چالشید یا آرامش و راحتی؟ جواب این سوال کلید انتخاب شماست. مهم اینه که چمدونتون رو ببندید ترس ها و تردیدها رو کنار بذارید و دل رو به دریای سفر به این سرزمین شگفت انگیز بزنید. مطمئن باشید پشیمون نمی شید.

پرسش و پاسخ های خودمونی

 گرفتن ویزای روسیه خیلی سخته؟ حتما باید با تور برم؟

نه لزوما! گرفتن ویزای روسیه یه کم قلق داره چون نیاز به “دعوتنامه توریستی” داره. آژانس های مسافرتی این دعوتنامه رو به عنوان بخشی از خدمات تور ارائه می دن و کار رو راحت می کنن. اما اگه می خوای انفرادی بری اصلا نگران نباش! کلی سایت معتبر روسی و حتی بعضی هتل ها هستن که می تونی آنلاین درخواست بدی و برات دعوتنامه رو ایمیل کنن (معمولا یه هزینه ای داره). بعد با اون دعوتنامه و بقیه مدارک (فرم درخواست عکس پاسپورت رزرو هتل و بلیط بیمه) میری سفارت یا مراکز معتبر درخواست ویزا. پس شدنیه فقط یه کم دوندگی بیشتر داره. اگه حوصله اش رو نداری یا می خوای خیالت راحت باشه تور گزینه خوبیه.

روسیه برای یه دختر/پسر تنها امنه؟ مخصوصا اگه زبان بلد نباشم؟

ببین هیچ جای دنیا امنیت ۱۰۰٪ نداره ولی روسیه (خصوصا مسکو و سن پترزبورگ) خیلی امن تر از اون چیزیه که تو فیلما نشون می دن یا بعضیا فکر می کنن. من خودم تنها سفر کردم و حس ناامنی نداشتم. مردمش شاید اولش کمی جدی به نظر برسن ولی اگه کمک بخوای (حتی با ایما و اشاره!) معمولا سعیشون رو می کنن کمکت کنن. جوان ترها بیشتر انگلیسی بلدن. مثل هر شهر بزرگ دیگه ای باید هوشیار باشی : شبا جاهای خیلی خلوت نرو مراقب کیفت باش (مخصوصا تو مترو) و از تاکسی های متفرقه استفاده نکن (اپلیکیشن Yandex Go خیلی بهتره). زبان بلد نبودن بیشتر چالش ارتباطیه تا امنیتی. با داشتن اپ مترجم آفلاین و یه کم زبان بدن کارت راه میفته. پس با رعایت احتیاط های معمول جای نگرانی زیادی نیست.

 بهترین فصل برای سفر به روسیه کی هست؟ با تور برم یا انفرادی فرقی می کنه؟

انتخاب فصل خیلی به سلیقه و بودجه ات بستگی داره :

• تابستون (خرداد تا مرداد) : هوا عالیه (نه خیلی گرم) روزا طولانیه (تو سن پترزبورگ شب های سفید رو داری که هوا تقریبا تاریک نمی شه!) همه جا سرسبزه. ولی خب شلوغ ترین و گرون ترین فصله. چه با تور بری چه انفرادی باید انتظار جمعیت زیاد و قیمت های بالا رو داشته باشی.
• بهار (اواخر فروردین و اردیبهشت) و پاییز (شهریور و اوایل مهر) : به نظر من بهترین زمانه! هوا هنوز خوبه (کمی خنک) از شلوغی تابستون خبری نیست رنگ های پاییزی یا شکوفه های بهاری فوق العاده ان و قیمت ها مناسب تره. هم برای تور هم انفرادی عالیه.
• زمستون (آبان تا اسفند) : خیلی سرده و برفیه! ولی اگه با سرما مشکل نداری روسیه تو زمستون یه جادوی دیگه ای داره. مناظر برفی تزئینات کریسمس و سال نو پیست های اسکی و یخ بازی حس و حال خاصی بهش می ده. خلوت ترین و ارزون ترین فصله. برای تورهای ارزون قیمت یا اگه دنبال یه تجربه متفاوت و عکاسی از مناظر زمستونی هستی خوبه. فقط لباس خیلی گرم یادت نره!

در نهایت انتخاب فصل روی تجربه تاثیر داره ولی روی اینکه “تور بهتره یا انفرادی” تاثیر مستقیمی نداره. هر فصلی زیبایی ها و چالش های خودشو داره چه تنها باشی چه با گروه.